Fraukebrief 126 : Kennismaking met Meneer Jemand

Beste Lezer,

Ik heb groot nieuws: lang dacht ik de enige te zijn die nog aan de deur op de uitkijk staat en een praatje maakt met mensen, maar niks is minder waar! Onlangs logeerde ik in een andere stad. Ik wandelde door een nauw straatje waar slechts één auto en één voetganger tegelijk door kunnen en daar zag ik mijn mannelijke evenknie. Hij had het werkelijk gezellig gemaakt met een tafeltje voor twee en een tas koffie, de poes zat rustig in het deurgat en hield alles in het snotje. Regelmatig passeerde een auto maar dat kon de man niet deren, hij dronk rustig zijn koffietje in de zon. Verbaasd vroeg ik hem of hij geen schrik had dat de poes onder een auto zou belanden, toen ik prompt mezelf tegen de gevel moest drukken omdat een vrachtwagen het straatje in manoevreerde. De man was er gerust in en had alle vertrouwen in zijn kat. ‘Ze kent het verkeer beter dan wij! En ze gaat hoogstens tot het eind van de straat’, zei hij, ‘en door mijn kat leer ik bijzonder veel mensen kennen’. Een wijsheid waar ik zelf nog niet opgekomen was.

In de loop van ons gesprek begreep ik dat het allemaal was begonnen tijdens een lange ziekte. Die weken, maanden was de man veel alleen en een tuin had hij niet.

‘Ik ben begonnen met mijn deur open te zetten, en toen ik weer wat op de been was ging ik af en toe in het deurgat zitten en nu ik beter ben maak ik hier mijn eigen terras.’ ‘Er komen hier dagelijks verdwaalde reizigers langs en intussen ben ik een volleerde stadsgids, ik vertel allerlei bijzonderheden over de stad die ze nergens anders te horen krijgen. Maar het eerste gespreksonderwerp is altijd mijn kat.’

Ik bedacht dat het een bijzonder slimme manier was om de eenzaamheid te doorbreken en contacten te leggen in een stad.

Misschien wordt het stilaan tijd dat ik ook een kat houd, bedacht ik.

Het dier zat vadsig in het deurgat en liet zich gewillig fotograferen door verloren gelopen toeristen.

Mvg

Frauke J.

Fraukebrief 36: De postbode: op zoek naar eenzame ouderen

Beste lezer, 

 Misschien was je op vakantie en heb je niet gelezen dat postbodes in een bepaalde stad onderzochten hoe eenzaam de oudere medemens is. Hebt je het gemist? Zal ik je bijpraten? Het was de bedoeling dat de postbode mensen boven de vijfenzeventig een bezoekje bracht, dat hij vragen stelde - of zij zich eenzaam voelen, genoeg steun krijgen van familie of anderen – en keek of het huis wel proper was.

Wat gooit de post nu weer binnen, dacht ik: eerst melden dat brieven straks nog maar twee keer per week worden rondgedragen. Vervolgens dat postbodes bij ouderen moesten controleren of ze in het buitenland verbleven, met mogelijke gevolgen voor hun pensioen. In het nieuwste bericht zijn de postbodes getransformeerd tot sociale dienstverleners op huisbezoek bij ouderen. Is dat een charmeoffensief om wat krom is recht te trekken?

Ik heb een ander voorstel: laat in elke buurt enkele mensen regelmatig aan hun deur staan of te voet boodschappen doen. Een praatje maken met voorbijgangers, jong en oud, leert je veel over mensen en hoe ze zich voelen. Vroeg in de morgen zie je wie zich naar school of werk haast. Deze passanten laat je beter met rust: ze zijn met hun hoofd al half bij wat hen te doen staat. Later in de voormiddag passeren de habitués. Elke dag zie je het gekrompen vrouwtje dat zich voortduwt met een rollator, een uur later keert ze terug met haar mandje boodschappen. Mijn deur is de plaats om even een praatje te slaan en wat te bekomen. Er is de jonge man die om de zoveel tijd een rondje door de straten van de buurt loopt, altijd dezelfde route. Er is de man met zijn scooter volgeladen met plastic flessen: wat doet hij ermee en brengt dit hem een cent op? Er is de vrouw die mij vertelt over haar slapeloze nachten, de man die het over zijn zieke vrouw heeft, een ander loopt doelloos door de straten.

Je ziet het aan mensen wanneer ze niet goed in hun vel zitten, pijn hebben of zich alleen voelen. Het is geen exclusief recht van ouderen ook werklozen, chronisch zieken en allen die lijden: ze zijn het verborgen gezicht van de stad.

Wat mij betreft mogen de postbodes helpen om eenzaamheid zichtbaar te maken, zolang ze ook elke dag brieven blijven brengen. Wat mij betreft mag het jachtige leven best wat vertragen zodat iedereen, naast zijn eigen bezige dingetjes, nog wat tijd over heeft om de zichtbare onzichtbaren te zien, om de vinger aan de pols te houden in wijk, stad en dorp.

 Mvg

 Frauke J.

Frauke J. Brief 12: Moeilijke woorden(1)

Beste Lezer,

Sta me toe u vandaag te schrijven over iets anders dan dat lastige vervoer.

‘Beter praten met een bloempot dan tegen een muur’

Dat stond onlangs in de krant. Er stond een foto bij van een, naar mijn bescheiden mening, zeer lelijke pistachekleurige bloempot waar een scheef gezicht in zat.

Er werd een pleidooi gehouden voor robotbloempotten die voor ‘eenzame mensen’ veel zouden kunnen betekenen. Het gebeurt de laatste tijd wel meer dat er geschreven wordt over ‘eenzame mensen’ en meestal wordt dat gelinkt aan ouderdom. De robot biedt dan een oplossing. De robot zal binnenkort naast het verrichten van huishoudelijk werk en het functioneren als oppas, ook met eenzamen kunnen praten. Je zou gaan geloven dat ‘de robot’ onze nieuwe familie wordt.

Heb jij ook de indruk, beste lezer, dat er zoveel woorden rondgestrooid worden waar wij nogal snel overheen gaan? Daarom wil ik af en toe voor u en voor mezelf even klare wijn schenken. Ik heb het woord ‘eenzaamheid’ namelijk opgezocht en vond  een mooie invulling: "eenzaamheid is het fysiek ervaren van een gebrek aan verbondenheid met anderen" (Rijks 2014).

Maar nu ik een verklaring van het woord heb blijf ik het toch moeilijk vinden. Wanneer ben je eenzaam? Ben ik eenzaam omdat ik alleen woon? Zijn ze in de huizen waar ze met twee of vier wonen minder eenzaam? Ben ik eenzaam omdat ik oud ben? Hoe is het gesteld met de jongere alleen op een kamertje? En de alleenstaande moeder met drie kinderen: is die eenzaam? En wat met de werkloze die door de straten doolt?

Spontaan denk ik:  ‘ik ben alleen maar daarom nog niet eenzaam’. Wanneer ik een hele dag niemand zie dan ga ik in mijn deur staan en kijk naar de voorbijgangers. Er is altijd wel iemand die een praatje maakt of een hand op steekt. Ik praat liever met echte mensen dan tegen bloempotten. En als er echt echt niemand is dan praat ik tegen mijn planten en niet tegen de potten. Mijn planten antwoorden niet met een sonore stem ‘g-e-e-f m-i-j w-a-t-e-r’ maar ze leven: ik zie ze groeien en bloeien. Ik praat tegen mijn parkieten, ze twitteren vriendelijk terug.

Ik zou zeggen: geef de eenzamen wat geraniums ipv een robotbloempot en laat ons met elkaar praten, of met de vogels, de vissen…en de bloemen..

Leg mij eens uit hoe ik mij ‘fysiek verbonden’ zal voelen met een machine die geen mensen noch dierentaal spreekt.

Wat maken we onszelf toch allemaal wijs?

Mvg

Frauke J.